Chăm sóc sen đá không hẳn dễ hoặc khó, mà quan trọng là bạn có chăm sóc đúng cách hay không. Đặc biệt đối với những nơi có khí hậu nóng như Sài Gòn không phải là môi trường lý tưởng để sen đá phát triển nhanh nhất, nhưng cây vẫn sống được nếu bạn chăm sóc đúng cách. Vậy cách chăm sóc sen đá trong chậu như thế nào?
Cách chăm sóc sen đá trong chậu chi tiết
Đất trồng
Đối với bất cứ loại cây trồng nào cũng vậy đất trồng đều là yếu tố quyết định phần lớn đến việc cây có phát triển tốt hay không. Đương nhiên cây sen đá cũng không ngoại lệ.
Cây sen đá không thích hợp ở những nơi ẩm ướt, hay đất thoát nước kém, chính vì thế đất trồng cho sen đá cần đảm bảo yếu tố thoát nước tốt, khô ráo để tránh tình trạng cây bị thối rễ. Theo kinh nghiệm của nhiều người thì đất trồng sen đá tốt nhất là nên trộn tro trấu cùng với phân bò theo tỉ lệ 50: 50. Ngoài ra để tăng độ mùn cũng như độ thoát nước cho đất thì bạn có thể trộn thêm đất pha cát hoặc tro trấu hoặc chút phân ủ đã hoai mục là được.
Nếu muốn đơn giản hơn nhưng vẫn đảm bảo yếu tố thoát nước thì bạn dùng sỏi, đất cát cùng với chút phân trộn đều với nhau là được. Miễn sao hỗn hợp đất bạn trộn ra phải đảm bảo yếu tốt thoát nước tốt là được để cây không bị chết úng.
Nhiều người cũng tự tìm cho mình công thức làm đất trộn trồng sen đá khác cũng mang lại hiệu quả cao. Đó là dùng đất cát, tro trộn với phân bò hoai mục, phân dynamic và chút xỉ than. Công thức này được nhiều người áp dụng và cũng được khen ngợi nhiều.
Có một vài loại sen đá có khả năng chịu được úng nên bạn hoàn toàn có thể trồng nó ngoài trời. Tuy nhiên trồng ngoài trời thì rất dễ gặp mưa và gây ra hiện tượng rụng lá, úng rễ, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. Chính vì thế mà tốt nhất bạn nên trồng cây ở những nơi có đủ năng nhưng vẫn đảm bảo yếu tố tránh mưa tốt ví dụ như ban công hoặc sau cửa kính đều được.
Chế độ nước tưới
Sen đá là loại cây không ưa nước, bởi vì chúng có khả năng tích nước tỏng cơ thể để phòng lúc trời hạn hán. Chính vì thế khi chăm sóc sen đá bạn chỉ cần cung cấp đủ nước cho đó là được. Đây mới là cách chăm sóc tốt nhất chứ không phải cung cấp thật nhiều nước cho nó. Vì như thế chỉ làm cây dễ ngập úng và thối rễ hơn mà thôi.
Cũng do đặc trưng tích trữ nước trong cơ thể như này mà kể cả mùa đông bạn cũng không cần tưới nước nhiều cho cây. Duy trì chế độ tưới nước vừa đủ là cách để cây sinh trưởng tốt.
Một vài biểu hiện khi cây sen đã của bạn bị tưới quá nhiều nước ví như như lá nhạt màu hơn hẳn, lá nhăn hơn. Lúc đó cần giảm lượng nước tưới lại để cây từ từ hồi phục.
Nước tưới cho cây có thể là nước mưa hay nước máy đều được. Nếu dùng nước máy bạn có thể phơi nước rồi tưới cho cây sẽ càng tốt hơn.
Lượng nước tưới cho cây cũng cần được điều chỉnh tùy vào nơi trồng cây. Ví dụ như trồng ngoài ban công có ánh nắng thì lượng nước tưới cho cây sẽ nhiều hơn so với cây được trồng trong môi trường điều hòa hay nhà kính. Đối với những cây sen đá mặc dù được trồng ngoài trời nhưng nếu nơi đó khuất nắng thì khi tưới nước cho cây bạn không nên để nước đọng lại trên lá vì rất có thể sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm làm hại lá.
Trước khi tưới nước cho cây thì cần quan sát độ thấm hút của đất rồi hẵng tưới chứ không cố định thời gian tưới cả. Thông thường cứ khoảng 2 đến 5 ngày tùy vào tình hình đất và môi trường mà bạn tưới cho cây 1 lần.
Lưu ý cách tưới nước cho sen đá
Hiện nay người ta đang truyền tai nhau áp dụng cách tưới ngấm ngược. Cách tưới này được đánh giá là hiện đại và cực kỳ tốt trong việc chăm sóc sen đá. Theo đó cách tưới này là đặt chậu sen đá vào bồn nước, chỉ ngập khoảng 30% chiều cao của chậu cây cảnh là được. Ngâm chừng 40s thì vớt chậu cây ra. Thời gian này là đủ nước ngấm vào toàn bộ đất trong chậu rồi. Đều đặn mỗi tuần làm 1 lần là cây đã đủ ẩm để phát triển.
Tưới nước cho sen đá cũng cần lưu ý một vài điểm ví dụ như cách tưới làm sao để hạn chế nước đọng trên lá nhất. Do đó tốt nhất khi tưới cây bạn cứ tưới thẳng vào chỗ đất quanh gốc cây là được. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn dội trực tiếp vào gốc cây đâu mà nên tưới cách càng xa gốc càng tốt. Tốt nhất nên là ở mép chậu. Bởi mục đích chính của việc tưới nước là cung cấp độ ẩm vừa phải cho đất nên cách tưới này là hợp lý nhất.
Không tưới trực tiếp lên lá cây để tránh tình trạng nước đọng trên lá gây thối lá hoặc có thể làm mất đi lớp phấn trắng có trên lá khiến cây mất thẩm mỹ.
Điều kiện ánh sáng ảnh hưởng lớn đến sen đá
Ánh sáng cũng là một trong những yếu tố quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của cây. Tốt nhất bạn nên để cây ở nơi có ánh sáng vừa phải, không quá râm cũng không quá gắt để cây đủ ánh sáng quang hợp mà không bị cháy lá. Nếu nơi trồng cây quá ít ánh sáng thì thân và lá cây xốp và rất dễ bị rụng lá, héo cây.
Còn nếu như bạn trồng cây sen đá trong nhà, thì cách tốt nhất để duy trì độ xanh cho cây chính là mỗi lần nên phơi nắng cho nó từ 4 đến 5 tiếng vào lúc sáng sớm khi ánh nắng còn dịu nhẹ. Tuần nên đem phơi vài ba lần để cây có đủ ánh sáng quang hợp.
Nếu bạn trồng cây ở nơi có ánh nắng mạnh như ngoài trời thì cần đảm bảo ánh nắng không chiếu trực tiếp vào cây và nên sử dụng mái che bớt 30% ánh sáng. Nên che mái khi ánh nắng quá mạnh như trưa hay đầu giờ chiều, còn buổi sáng và chiều mát thì mở lưới che để cây phơi nắng.
Những lưu ý quan trọng trong quá trình phơi nắng cho sen đá
Cây sen đá không chỉ gặp hiện tượng thiếu nắng mà kể cả khi thừa nắng cây cũng có những dấu hiệu bạn hoàn toàn phát hiện được. Cần quan sát cây để phát hiện kịp thời và điều chỉnh để giúp cây phát triển tốt hơn. Khi cây có những biểu hiện như lá bỗng ngả vàng và bắt đầu rụng, tần suất rụng nhiều để giảm tối đa sự thoát nước qua lá cây. Lúc này cần nghĩ ngay đến việc cây bị thừa nắng.
Dù là thiếu nắng hay thừa nắng thì nó cũng ảnh hưởng đến việc sinh trưởng phát triển và thẩm mỹ của cây. Ở một số trường hợp cây bị thiếu nắng nặng thì còn gây ra hiện tượng cây dễ bị úng mỗi khi tưới nước.
Khi cây đã được phơi nắng đủ bạn không nên mang cây ngay vào chỗ thường trồng mà nên để cây ở nơi có ánh sáng nhẹ để cây tự điều chỉnh lại. Có thể để ở nơi có mái che để nó từ từ nhận được ánh sáng tự nhiên dịu nhẹ của mặt trời. Nếu đưa luôn vào những nơi có điều hòa hay không khí lạnh thì cây bị sốc nhiệt và rất dễ bị rụng lá.
Không nên để cây trồng chỉ xoay 1 hướng mà khoảng vài ngày bạn đem cây xoay 180 độ để các mặt của tán cây đều nhận được ánh sáng.
Bổ sung dinh dưỡng cho cây
Sen đá là cây dễ trồng và không đòi hỏi quá nhiều về chất dinh dưỡng nên nhiều người lầm tưởng không cần bổ sung dưỡng chất cho cây thì cây vẫn phát triển tốt. Nhưng thực tế chắc chắn không phải rồi. Muốn cây phát triển tốt lại cho dáng đẹp, ít sâu bệnh thì bạn cần bổ sung thêm những chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.
Có nhiều cách để bổ sung dưỡng chất cho cây ví dụ như sử dụng các loại phân tan chậm hay phân bón dạng lỏng rồi tưới cho cây. Nếu dùng phân bón dạng lỏng thì nên pha loãng khoảng 2 đến 3 lần so với liều lượng trên bao bì. Thì điểm tốt nhất để bón phân cho cây là vào mùa xuân.
Một điều bạn cần chú ý đó là thông thường sen đá hay bị thiếu chất hơn là thừa chất, nên nếu không chắc lượng phân mình tưới có thích hợp không thì bạn cũng có thể dùng cách thay chậu cho cây thay vì bón phân cũng được nhé!
Thay chậu
Như đã nói nếu không muốn bón phân thì bạn cũng có thể thay chậu cho cây là cách giúp cây sinh trưởng tốt. Vì khi thay chậu bạn cũng thay luôn cả đất trồng mới có chứa các chất dinh dưỡng tốt cho cây. Thời điểm thay chậu lý tưởng thường là vào mùa xuân hoặc đầu hè, lúc này thời tiết còn mát, không ảnh hưởng nhiều đến việc các rễ cây bị tổn thương do thay chậu.
Khi thay chậu cần chắc chắn đất trong chậu đã khô hoàn toàn, sau đó nhẹ nhàng nhấc cây ra khỏi chậu cũ để hạn chế tình trạng rễ cây bị tổn thương do thay đổi môi trường sống. Trước khi thay chậu bạn nên ngừng tưới nước trước cho cây vài ngày để đất khô cũng như các rễ không bám quá chắc vào thành chậu. Lúc thay chậu cũng cần nhấc cây nhẹ tay và hơi xoay nhẹ để rễ bung ra. Không được nhổ trực tiếp lên vì sẽ làm cây tổn thương rễ nặng nề.
Bạn nên kiểm tra tình trạng của rễ cây để có biện pháp xử lý cây thích hợp. Nếu cây ra ra rễ non rồi thì rất tốt. Lúc này cắt bỏ các rễ thối, hỏng hay rễ già, sau đó gạt bớt đất trồng cũ rồi đặt cây vào chậu có đất trồng mới và tiến hành trồng cây lại như ban đầu.
Vì khi mới chuyển sang mới trường mới cây vẫn chưa quen nên bạn cứ để cây ở nơi mát mẻ và không tưới nước cho cây để tránh cây bị thối rễ. Sau khoảng 1 tuần thì bạn có thể tùy tình hình tưới nước cho cây.
Muốn đảm bảo tốt hơn thì sau khi cắt tỉa rễ bạn cũng có thể để cây dần thích nghi, các vết thương được liền miệng trong vòng 1 đến 2 ngày rồi mới đem trồng vào đất mới cũng được.
Những sai lầm trong cách chăm sóc sen đá trong chậu
Tưới rất ít nước cho sen đá vì sợ cây úng
Rất nhiều bạn nghĩ rằng sen đá là cây mọng nước do đó cần rất ít nước, hoặc thậm chí có bạn không tưới nước cho cây trong thời gian dài. Quan niệm này hoàn toàn sai! Các bạn có để ý rằng nếu không tưới nước cho sen đá thì cây hầu như sẽ không phát triển, dần dần vàng lá ở phía dưới và rụng dần. Nguyên nhân là khi bị thiếu nước lâu ngày cây sẽ bắt đầu sử dụng lượng nước dự trữ có trong cơ thể, dẫn dến việc lá sẽ teo tóp và rụng dần.
Vậy tại sao khi tưới nước thì cây lại bị úng? Nguyên nhân là bạn chưa chọn đúng đất và loại chậu trồng cây. Hỗn hợp đất trồng cho sen đá cần thoáng và thoát nước nhanh do vậy cần trộn thêm các loại đá như perlite, pumice hoặc than tổ ong. Tuyệt đối không dùng các loại đất sạch bán ngoài thị trường, vì đất này giữ nước rất lâu, khi bạn tưới sẽ rất lâu đất mới khô đẫn đến cây sẽ bị úng. Ngoài ra, vườn cũng khuyên mọi người nên sử dụng chậu đất nung dể trồng sen đá, vì chậu đất nung sẽ rút nước ra ngoài bề mặt chậu, sẽ giúp đấu mau khô hơn.
Trồng cây nhỏ trong chậu rất to
Vườn nhận được rất nhiều yêu cầu của khách thay chậu rất to cho sen đá, vì mọi ngừoi nghĩ rằng thay sẵn để sau ngày cây lớn không cần thay. Quan điểm này lại cực kì sai lầm. Giống như quần áo mặc trên người, tùy theo từng giai đoạn mà thay chậu vừa vặn với cây thì cây sẽ phát triển tốt nhất.
Nguyên nhân vì sao không nên trồng cây nhỏ trong chậu quá to? Vì chậu to, lượng đất trong chậu cũng sẽ rất nhiều, kéo theo khi bạn tưới nước, đất sẽ giữ lại rất nhiều nước, tuy vậy khi cây còn nhỏ nhu cầu nước sẽ rất ít, vì vậy khi trồng cây nhỏ trong chậu to thì cây rất dễ úng.
Vậy khi nào thì cần thay chậu lớn hơn cho cây? Vườn sẽ chỉ cách bạn một mẹo nhỏ là các bạn theo dõi lỗ thoát nước phía dưới chậu, khi thấy rễ bắt đầu bò ra ngoài thì nên thay chậu lớn hơn cho cây.
Không thay đất khi mua về
Nhiều bạn nghĩ rằng ở vườn người ta trồng được bằng đất đó, thì mình cũng trồng được nên giữ nguyên đất không cần thay. Quan điểm này cũng rất là sai lầm. Hầu hết sen đá tại Việt Nam đều được trồng và nhân giống tại Đà Lạt sau đó mới phân phối bán tại các tỉnh thành khác. Khí hậu ở Đà Lạt lạnh khô, do vậy đất trồng cần có khả năng giữ nước cao. Còn ở những nơi khác như Sài Gòn có khí hậu nóng ẩm, nên đất trồng cần thoát nước nhanh.
Tại vườn sen đá, những cây trong bịch nhựa/chậu nhựa là những cây chưa được thay đất, những cây trong chậu đất nung là vườn đã thay đất phù hợp rồi. Khi mua các bạn cần lưu ý tùy nhu cầu của mình mà chọn cây cho phù hợp. Nếu bạn có nhu cầu thay đất sẵn thì nên mua cây trong chậu đất nung, còn nếu bạn thích mua cây trong bịch nhựa/chậu nhựa để về trồng theo ý thích thì nên mua kèm đất trồng hoặc tự trộn đất theo hướng dẫn của vườn để thay lại cho cây.
Sen đá không trồng được trong phòng máy lạnh
Nhiều bạn nghĩ rằng để trong máy lạnh, lạnh quá nên cây không sống được là quan niệm rất sai, hầu hết tất cả các loại cây khi được trồng ở nơi có khí hậu lạnh đều phát triển rất tốt. Vấn đề cần lưu ý ở đây không phải là lúc bạn mở máy lạnh trong phòng, mà là lúc bạn tắt máy lạnh, đóng cửa phòng những lúc không làm việc cuối ngày hoặc cuối tuần, lúc đấy phòng rất ngợp và nóng, khi ấy cây mới bị ảnh hưởng.
Để giải quyết cho vấn đề này thì bạn nên chuyển cây ra chỗ thông thoáng và mát mẻ hơn những lúc cửa phòng đóng kín.
Trên đây là “cách chăm sóc sen đá trong chậu” chi tiết và những sai lầm thường mắc phải khi chăm sóc sen đá, chaucayxuatkhau hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích nhất để đọc giả có thể tự chăm sóc cây sen đá của mình luôn xanh tốt.
