Bạn yêu thích viết lách và muốn xây dựng sự nghiệp viết lách để trở thành cây viết tự do chuyên nghiệp trong tương lai. Nhưng làm thế nào để bắt đầu? Cần bao nhiêu thời gian để có thể tạo ra những thành quả đầu tiên? Bài viết này sẽ giúp bạn có được những chỉ dẫn cụ thể để bắt đầu đầu hành trình phát triển sự nghiệp viết lách của bản thân.
Điểm mấu chốt khi muốn xây dựng sự nghiệp viết lách
Mình cảm thấy bản thân là người rất may mắn khi nghỉ việc content fulltime chuyển sang làm freelance writer gần một năm nay nhưng đã đạt được những thành quả nhất định như:
- Lập blog oecc.vn và đạt được hơn 50.000 lượt truy cập sau 10 tháng
- Đạt thu nhập trung bình 1000$/tháng
- Ra mắt cuốn ebook đầu tiên về ẩm thực đạt được 1000 emails đăng ký sau 10 ngày
- Viết đều đặn ít nhất 5000 từ/ ngày
- Đăng bài lên Brands Vietnam và 2 bài đã được lên top trang chủ với hơn 16K lượt đọc
- Hoàn thành được cuốn sách Ghostwriting thứ 2
- Mở khóa học viết 1:1 để giúp đỡ, định hướng và chỉ dẫn tận tình cho các bạn muốn bắt đầu phát triển với viết lách.
- Tạo ra dịch vụ setup blog từ A – Z giúp các cây viết có được một blog chuyên nghiệp với mới giá cực kỳ hợp lý.
Nhưng những thành quả ấy không chỉ đến trong ngày một, ngày hai mà đó là cả một quá trình không ngừng cố gắng, tìm tòi, học hỏi và dấn thân vào con đường này. Đã có những lúc mình phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, áp lực (hãy đọc bài viết sau để hiểu hơn những điều mà bạn có thể gặp phải khi bắt tay vào con đường viết lách).
Mình nói điều này với các bạn không phải để khoe khoang mà mình muốn cho các bạn thấy, chúng ta hoàn toàn có thể vừa theo đuổi đam mê viết lách vừa có thể tạo ra thu nhập tốt từ công việc này nếu có sự CAM KẾT, KỶ LUẬT và biết cách xây dựng lộ trình hiệu quả.
Và dưới đây, mình sẽ gợi ý cho bạn những bước đơn giản để bắt đầu.
Dưới đây là 10 bước mình tổng hợp lại trong quá trình xây dựng sự nghiệp viết lách từ chính bản thân, cũng như theo dõi quá trình của rất nhiều cây viết thành công khác. Hãy cùng xem ngay nhé!
1. Đừng chờ đợi để gọi mình là một cây viết
Đừng chờ đến khi mọi người gọi mình là một cây viết mà hãy bắt đầu trở thành cây viết ngay bằng cách viết và xuất bản bài viết.
Hãy bắt tay vào việc tạo nên những bài viết, những tác phẩm của riêng bạn. Và đăng tải những bài viết ấy trên blog, mạng xã hội hay group viết lách nào đó. Cho dù nó chưa hay, chưa hoàn hảo như bạn muốn nhưng cứ tiếp tục viết và xuất bản, chắc chắn bạn sẽ nhanh chóng tiến bộ. Những bài viết ấy, chính là những viên gạch giúp bạn xây dựng sự nghiệp viết lách của chính mình.
Đừng chờ đến lúc hoàn hảo mới bắt đầu bởi vì bạn sẽ không thể hoàn hảo nếu không có những lần vấp ngã.
Còn nhớ khi bắt đầu lấn sân vào con đường khởi nghiệp với cây trà vào năm 3 đại học, mình đã viết rất nhiều các bài viết về trà, văn hóa trà, tình yêu với trà cũng như những câu chuyện làm trà. Sau một thời gian, mình nhận được khá nhiều lời khen về việc viết rất tự nhiên, truyền cảm. Điều ấy đã khiến mình tự tin hơn vào việc viết, để đến khi ra trường, mình quyết định lựa chọn lĩnh vực này để xây dựng sự nghiệp cho bản thân.
2. Thiết lập mục tiêu phát triển
Ở bài viết 5 bước lập kế hoạch cho năm mới dành cho freelance writer, mình đã chia sẻ rằng:
Sau 6 tháng trở thành freelance writer dưới sự giúp đỡ của mentor Linh Phan, mình nhận thấy rào cản lớn nhất ngăn chặn thành công đó là chính MÌNH. Bởi vì cho dù đã có một người vạch đường chỉ lối rõ ràng đi chăng nữa. Bạn không hành động thì rốt cục bạn vẫn sẽ mãi chỉ đứng tại một chỗ mà thôi. À không, bạn sẽ bị tụt lại phía sau vì tất cả mọi người đều đang tiến lên.
Nếu bạn muốn xây dựng sự nghiệp viết lách của mình nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu. Hoặc đã có những ý tưởng nhất định nhưng chưa sắp xếp lại được. Thì các bước lập kế hoạch cho năm mới trong bài viết này sẽ giúp bạn lên được một mục tiêu cụ thể nhất. Đây là cách mình đã áp dụng để lên mục tiêu cho năm 2021. Mình tin nếu có sự nghiêm túc và đầu tư đủ lớn, bạn sẽ có được thành công như mình mong muốn.
3. Chọn 1 – 2 chủ đề để theo đuổi
Alanna Nash, một nhà văn nổi tiếng ở Mỹ cho biết: “Hãy thể hiện mình là chuyên gia trong một lĩnh vực hoặc trong âm nhạc hay một thể loại nào đó, để các biên tập viên nghĩ đến bạn bất cứ khi nào chủ đề này xuất hiện. Bằng cách đó, họ liên hệ với bạn, thay vì ngược lại”.
Việc thu hẹp chủ đề không chỉ giúp bạn tập trung nguồn lực phát triển sâu và xa hơn trong một lĩnh vực nhất định để tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, trở thành chuyên gia. Mà nó còn giúp bạn truyền đi thông điệp nhất quán rằng: “Tôi là cây viết trong lĩnh vực ABC”. Nếu thông điệp này được nhắc đi, nhắc lại đến một lúc nào đó, nó sẽ khiến người đọc ghi nhớ. Và chắc chắn khi có nhu cầu viết lách trong lĩnh vực ấy, họ sẽ tìm đến bạn.
Khi quyết định trở thành freelance writer mình đã lựa chọn lĩnh vực ẩm thực để theo đuổi. Mình viết ebook: Hướng dẫn chi tiết cách viết nội dung ẩm thực, xuất bản các bài viết về ẩm thực ở blog, đăng tải những bài viết ấy trên mạng xã hội… Nhờ việc tập trung nguồn lực vào lĩnh vực này nó đã giúp mình có nhận được lời mời làm Content Leader cho tạp chí về ẩm thực của giới trẻ là Nếm, công việc viết bài PR, viết bài website cho các thương hiệu ẩm thực.
Vậy nên, xây dựng sự nghiệp viết lách đừng dại mà viết đa ngành, đa nghề ở thời điểm bắt đầu. Hãy tập trung mài ngòi bút sắc bén trong lĩnh vực nhất định. Sau này, khi đã trở thành cây viết cứng ở 1 hoặc 2 lĩnh vực nào đó, bạn hoàn toàn có thể mở rộng ra các chủ đề khác (nếu muốn).
4. Xây dựng thói quen viết lách
Cách dễ nhất để viết tốt hơn không gì khác đó chính là: luyện viết mỗi ngày. Bạn viết càng nhiều, việc viết và sáng tạo sẽ càng trở nên dễ dàng hơn. Và tất nhiên, bạn sẽ nhanh chóng cải thiện, nâng cao kỹ năng viết để từ đó gia tăng cơ hội công việc trong nghề. Cho dù bạn đang cố gắng viết các bài đăng trên blog, tiểu thuyết, bài thơ, bài hát hay chỉ là những email thực sự hấp dẫn, chỉ cần bạn duy trì điều đó mỗi ngày, sau một thời gian nhất định, nó sẽ đem lại cho bạn một kết quả xứng đáng.
Hãy nhớ rằng, nếu bạn muốn xây dựng sự nghiệp viết lách mà không tập viết mỗi ngày thì bạn sẽ không bao giờ có thể thành công với nó. Không viết cũng đồng nghĩa với không học hỏi, không phát triển. Đó là lúc bạn đang đi tụt lại phía sau, để cho sự lười biếng xâm lấn và dần dần khiến bạn không thể viết được nữa.
Mình cũng đã từng là người sống rất tùy hứng, khó để làm việc theo một khuôn khổ nào đó. Cho đến khi mình biết đến quy tắc 21/90 và bắt đầu áp dụng nó vào việc xây dựng thói quen viết cho bản thân. Mình đã duy trì từ việc viết 200 chữ mỗi ngày lên 500, 1000 và hiện tại là khoảng 5000 chữ mỗi ngày. Bạn có thể xem thêm quy tắc này tại đây.
Xem thêm: Mình học được gì sau thử thách 21 ngày viết lách?
Hãy luôn cam kết với mục tiêu của mình nếu bạn muốn xây dựng thói quen tốt để rồi thay đổi cuộc sống của bản thân. Quy tắc 21/90 chỉ hoạt động nếu bạn kiên định với kế hoạch của mình. Hãy nhớ rằng, bạn cần phải thực hiện liên tục. Nếu vì một lý do nào đó bạn phải nghỉ một ngày, thì hãy đảm bảo rằng, bạn không bỏ lỡ hai ngày liên tiếp.
Nếu có thể, các bạn nên rủ một vài người bạn hoặc tham gia một thử thách liên quan đến thói quen bạn muốn xây dựng để có thêm động lực và môi trường. Bạn nào muốn xây dựng thói quen viết lách để rồi xây dựng sự nghiệp viết lách thì hãy tham gia ngay Thử thách 21 ngày viết lách và 90 ngày viết lách đang được tổ chức trong Group: Xây dựng sự nghiệp từ viết lách nhé.
5. Tạo blog của riêng bạn
Ở bài viết: 9 lý do viết blog cá nhân sẽ giúp bạn gia tăng cơ hội kiếm tiền từ viết lách mình đã chia sẻ rằng:
Tạo blog này là một trong những quyết định đúng đắn nhất của mình. Blog này chính là nơi mình rèn luyện khả năng viết lách, truyền cảm hứng, xây dựng thương hiệu cá nhân, gia tăng thu nhập và từng bước xây kế hoạch tự do tài chính. Quan trọng hơn, đây cũng là cách mình chia sẻ kiến thức và gia tăng giá trị cho cuộc sống.
Xây dựng blog chuyên nghiệp chính là cách đơn giản để giúp bạn bắt đầu tạo nền móng đầu tiên cho thương hiệu bản thân. Đây chính là nơi thể hiện năng lực, tính cách cũng như giá trị của bạn với đối tượng mục tiêu. Cho dù bạn có quảng bá thương hiệu cá nhân trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội đi chăng nữa thì blog sẽ luôn là kênh là nền tảng.
Và nó cũng giúp bạn có thể kiếm tiền ngay từ khi mới bắt đầu vào con đường xây dựng sự nghiệp viết lách. Vì vậy, hãy bắt đầu tạo dựng blog của bạn ngay hôm nay!
6. Xây dựng các mối quan hệ và tận dụng sức mạnh của sự giới thiệu
Năm 2005, nhà sáng lập và là CEO của công ty tư vấn tiếp thị bán hàng Ferrazzi Greenlight – Leoth Ferrazzi ra mắt cuốn sách “Đừng bao giờ đi ăn một mình”. Tác phẩm này đã nhanh chóng trở thành một hiện tượng, luôn nằm trong top sách bán chạy nhất thời bấy giờ. Tại sao chúng ta nên “never eat alone”? Đơn giản là vì bữa ăn, những cuộc gặp gỡ chính là cơ hội tốt để xây dựng, duy trì và phát triển các mối quan hệ (MQH) hữu dụng cho cuộc sống lẫn tương lai nghề nghiệp của mỗi người. Đây chính là đòn bẩy để bạn xây dựng sự nghiệp viết lách được nhanh và chất lượng hơn.
Dưới sự phát triển của internet, bạn không cần phải đến tận nơi, gặp trực tiếp mà bạn hoàn toàn có thể kết nối, xây dựng các mối quan hệ với những người khác thông qua mạng xã hội. Bên cạnh việc luyện viết, hãy bắt đầu giới thiệu bản thân và làm quen với những cây viết khác, tham gia những group về viết lách như Group: Xây dựng sự nghiệp từ viết lách và liên quan đến chủ đề bạn theo đuổi.
Điều này không chỉ giúp bạn được học hỏi kiến thức, kinh nghiệm mà còn mở rộng vòng kết nối để bạn có thể truyền đi thông điệp: “Tôi là cây viết trong lĩnh vực ABC” được xa hơn. Từ đó, gia tăng cơ hội tiếp cận với khách hàng mục tiêu, gia tăng cơ hội nhận được lời giới thiệu khi có người muốn tìm một dịch vụ viết lách nào đó.
7. Tập trung vào 1 – 2 thể loại chính
Là một cây viết, bạn có thể trở thành một nhà báo, một nhà văn, một dịch giả, một người viết bài SEO, một người viết kịch bản podcast, một người viết bài facebook… có rất nhiều thể loại viết mà bạn có thể theo đuổi.
Tuy nhiên, bạn không thể là tất cả những người trên, đặc biệt là khi bạn mới bắt đầu. Vì thể loại viết càng rộng, thời gian của bạn sẽ bị dàn trải để tìm hiểu và luyện tập. Viết đa thể loại cũng có nghĩa là không chuyên ở một thể loại nào. Do đó, bạn sẽ khó tạo ra một “đại dương xanh” cho việc xây dựng sự nghiệp viết lách của mình, sẽ khó cạnh tranh và làm nổi bật bản thân giữa hàng nghìn cây viết khác.
Dưới đây là một số thể loại, nghề nghiệp viết phổ biến nhất mà bạn nên lựa chọn khi mới bắt đầu xây dựng sự nghiệp viết lách:
- Viết báo: Bạn yêu thích tin tức và có khả năng quan sát? Hãy bắt đầu nghiên cứu chủ đề, cách viết của những tờ báo bạn yêu thích (phù hợp với chủ đề bạn chọn). Học cách viết, triển khai nội dung của họ và bắt đầu gửi cho họ bài viết của bạn. Biết đâu, bạn sẽ được nhận ngay bài đầu tiên.
- Viết bài SEO: Đây là công việc cực kỳ phổ biến với nhu cầu lớn. Việc học viết bài SEO cũng không quá khó khăn, vậy nên đây là thể loại được rất nhiều bạn lựa chọn để bắt đầu sự nghiệp viết lách của bản thân. Trong khóa học viết 1:1 cùng mình, các bạn cũng sẽ được trang bị những kỹ năng và kiến thức cần thiết để có thể viết bài SEO kiếm tiền ngay khi học. Sắp tới mình cũng sẽ triển khai khóa học viết bài SEO online, cầm tay chỉ việc để có thể viết và kiếm tiền ngay, các bạn có thể theo dõi tại đây nhé.
- Viết bài đăng mạng xã hội: Đây cũng là công việc cực kỳ phổ biến với nhu cầu lớn. Để có thể viết tốt ở thể loại này bạn cần có kỹ năng viết tốt cùng sự nhạy bén, khả năng bắt trend nhanh và khả năng sáng tạo tốt để đảm bảo nội dung thu hút, đều đặn, mới mẻ cho người đọc. Ở khóa học viết 1:1 cùng mình, bạn cũng sẽ được hướng dẫn và thực hành chi tiết thể loại này.
- Biên kịch: Viết kịch bản cho phim, phim hoạt hình và các chương trình truyền hình có thể là công việc mang tính tập thể nhất trong tất cả các công việc viết lách. Một kịch bản có khi cần tới cả chục người để. Nếu bạn có kiến thức về lĩnh vực này và yêu thích việc viết thì “ngại gì không thử”?
- Viết kịch bản podcast: Podcast đang là xu hướng nội dung mới có sự gia tăng nhanh chóng. Trong khi những người làm nội dung ở mảng này đang khá là ít. Đây chính là một thị trường cực kỳ tiềm năng để bạn bắt đầu và nhanh chóng tạo được chỗ đứng cho bản thân.
- Viết kịch bản video: Nếu bạn yêu thích phim ảnh, video thì có thể xem xét thể loại này để theo đuổi. Thể loại này đòi hỏi kỹ năng quan sát, tưởng tượng hình ảnh, kể chuyện cực kỳ tốt và nhuận bút cũng cực kỳ xứng đáng.
- Viết bài PR: Đây là một nghề rất tiềm năng với mức thu nhập tuyệt vời cho các tác giả viết chắc tay và sáng tạo được những nội dung thu hút. Để viết trong lĩnh vực này thì đòi hỏi bạn phải có khả năng sáng tạo tốt cùng khả năng phát hiện ra những khía cạnh hay ho của câu chuyện.
- Viết bài review, đánh giá: Đây là dạng bài viết chia sẻ trải nghiệm và cảm nhận về sản phẩm hay dịch vụ của công ty. Các doanh nghiệp hiện nay có nhu cầu sử dụng các bài viết review, đánh giá sản phẩm rất lớn để gia tăng lòng tin của khách hàng và gia tăng cơ hội bán hàng. Bạn hoàn toàn có thể tự tạo blog để kiếm tiền từ tiếp thị liên kết hoặc viết bài cho các trang blog, website chuyên về review.
- ….
Khi đã thành thạo một thể loại nhất định rồi bạn có thể phát triển lên các thể loại khác.
8. Tìm kiếm cơ hội viết lách
Hãy tham gia các group có chương trình tuyển dụng để tìm kiếm cơ hội. Nhưng phải nói thật với bạn rằng: đừng hy vọng quá nhiều vào những group này. Vì tìm kiếm công việc ở đây có tỉ lệ cạnh tranh cao, chi phí thường là thấp. Nếu bạn là một người mới bắt đầu việc này thực sự khó khăn.
Thay vào đó, hãy tự tìm kiếm cơ hội xây dựng sự nghiệp viết lách cho mình bằng cách:
- Tạo dịch vụ viết bài trên blog của bạn
- Xây dựng thương hiệu cá nhân trong nghề viết về chủ đề của bạn để khách hàng tự tìm đến
- Viết miễn phí trên những trang viết, việc này sẽ giúp bạn có sản phẩm để quảng bá, tăng khả năng tiếp cận khách hàng mục tiêu.
- Gửi bài viết đến các báo phù hợp
- Chủ động tìm kiếm khách hàng bằng cách nghiên cứu website, fanpage của họ. Nếu bạn thấy đã lâu rồi họ chưa cập nhật nội dung hoặc nội dung quá sơ sài mà bạn có thể làm tốt hơn. Hãy gửi mail cho họ, chia sẻ về những điều bạn nhận thấy website, fanpage cần cải thiện và đưa ra giải pháp. Nếu có thể hãy viết luôn cho họ một bàu miễn phí để chứng thực năng lực của bạn.
9. Rút kinh nghiệm, học hỏi, thử nghiệm
Trong quá trình học tập, rèn luyện và làm việc, hãy học cách rút ra những bài học, kinh nghiệm cho bản thân như: cách tăng năng suất viết lách, tăng khả năng xử lý công việc, cách trao đổi với khách hàng, cách quản lý tài chính… Việc này sẽ giúp bạn nhận thức rõ nhất mình đang ở đâu, mình cần cải thiện những kỹ năng gì. Xây dựng sự nghiệp viết lách không chỉ đơn giản là việc nâng cao khả năng viết lách mà đó còn là cơ hội để bạn hoàn thiện bản thân.
Đồng thời không ngừng học hỏi và thử nghiệm những điều mới. Học từ những người đi trước để hoàn thiện kỹ năng, tư duy. Thử nghiệm những điều mới để tạo cơ hội cho bản thân trải nghiệm những điều mới mẻ (như kênh truyền thông mới, thể loại viết mới…), làm giàu vốn kiến thức, nâng cao kỹ năng và bắt kịp xu hướng.
Xem thêm: 40+ thống kê về blog 2021 giúp blogger lên kế hoạch phát triển hiệu quả
10. Gia tăng dịch vụ viết lách
Khi đã phát triển đến một ngưỡng nhất định, bạn có thể mở rộng thêm các dịch vụ viết lách như: tư vấn chuyên môn, dạy viết, viết chắp bút, viết ebook, viết sách… Việc gia tăng dịch vụ và các dự án không chỉ giúp bạn gia tăng thu nhập mà còn giúp bạn tạo ra được nguồn thu nhập đa dạng. Tránh việc tập trung vào một nguồn thu nhập nhất định vì nếu một nguồn thu này bị dừng lại bạn sẽ nhanh chóng gặp khó khăn.
Có thể nói rằng xây dựng sự nghiệp viết lách là một công việc khó khăn, mệt mỏi nhưng cũng rất thú vị và đầy trái ngọt nếu bạn thực sự cố gắng. Đừng để nỗi sợ thất bại ngăn cản bạn. Ngay cả những cây viết thành công nhất họ cũng chỉ bắt đầu từ con số 0 như bạn mà thôi.
Xem thêm: Hãy thay đổi bản thân trước khi muốn thay đổi cuộc sống!
Sợ hãi, lo lắng là chuyện bình thường, đừng cố gắng gạt bỏ nó. Mà hãy nắm, biến nó thành động lực để thúc đẩy bạn tiến lên. Và cuối cùng, nếu có thể hãy tìm kiếm cho mình một mentor, một người dẫn đường chỉ lối để giúp bạn có được thành quả nhanh nhất. Nếu bạn cần trợ giúp, hãy liên hệ với mình tại đây.
Chào mừng bạn đến với con đường xây dựng sự nghiệp viết lách mà bạn hằng mong muốn. Hãy cùng bắt đầu nhé!
Bạn muốn được học, hướng dẫn kỹ thuật viết và nhận trợ giúp chi tiết. Tham khảo ngay khóa học viết1:1 của mình nhé!
Thủy Trà
Bạn yêu thích bài viết này? Hãy ủng hộ cho Chuyện của Trà để mình có thể tiếp tục đem đến các bài viết chất lượng hơn một cách MIỄN PHÍ.
Hãy tôn trọng cây viết và tác giả. Bạn có thể chia sẻ bài viết bằng cách nhấn nút “chia sẻ” trên blog/fanpage Chuyện của Trà. Mọi hình thức đăng tải lại (quá 25% bài viết) mà trích dẫn nguồn không rõ ràng (không để tên blog, tác giả, và không kèm link gốc) vì mục đích thương mại là không được phép, trừ trường hợp có sự đồng ý bằng văn bản của tác giả.
